Schrijftermen ontrafeld: Plotter, Pantser en Plantser

Nieuwe wilde dieren? Nee hoor, wees gerust. Schrijftermen.

In de schrijfwereld worden termen gebruikt die niet iedereen kent, ik zal deze in diverse blogs uitleggen.

Drie bekende, bij elkaar horende termen, uit de schrijfwereld zijn plotter, pantser en plantser.

Het zijn termen voor het type schrijver dat iemand is.

De termen kort uitgelegd:

Een plotter denkt zijn verhaal volledig uit voordat hij gaat schrijven.

Een pantser gaat schrijven en laat het verhaal tot zich komen.

Een plantser is een beetje van allebei. Een deel van het verhaal wordt uitgedacht en als hij gaat schrijven verzint hij gaandeweg de rest van het verhaal.

De termen tuinier en architect worden ook weleens gebruikt. De tuinier kijkt toe hoe het zaadje dat hij heeft gepland uitgroeit tot verhaal, de architect denkt zijn verhaal helemaal uit en gaat dan schrijven.

De termen met iets meer inhoud en de voor- en nadelen:

Plotter

Zoals gezegd denkt een plotter zijn verhaal uit voordat hij gaat schrijven. Er zijn verschillende ‘niveaus’ van plotten. De ene schrijver denkt begin, middenstuk en einde uit en de ander denkt ieder detail uit, van de kleur van de nagellak tot het tijdstip van de moord. En natuurlijk alles ertussen in.

Een methode waar veel plotters mee werken, is de sneeuwvlokmethode. Deze methode is bedacht door Randy Ingermanson. Dennis Biesma - Lara Jade schreef hier een blog over: De Sneeuwvlok-methode. 

Voordelen:                                                             

• Je weet van tevoren wat er gaat gebeuren en dat helpt bij het voorkomen of doorbreken van een writer’s block.
• Omdat er een outline is heb je het verhaal vaak vlotter op papier staan.

Nadelen:

• Veel voorbereidingstijd.
• Als je iets wil veranderen, moet je vaak je volledige outline aanpassen.

Pantser

Een pantser begint gewoon met schrijven. Hij schrijft wat er in hem opkomt, hij plant weinig tot niets. Hij ontdekt waar het verhaal over gaat tijdens het schrijven.

Voordelen:

• Veel vrijheid om je verhaal vorm te geven tijdens het schrijven.
• Je zit niet vast aan een schema.

Nadelen:

• Je loopt sneller vast omdat je niet weet welke kant je op wil of omdat je jezelf hebt vast geschreven.
• Vaak meer herschrijven, bijvoorbeeld door plotholes of omdat feiten in het begin van het verhaal niet stroken met gebeurtenissen aan het eind.

Plantser

Een plantser zit tussen een plotter en een pantser in. Hij werkt een deel van het verhaal uit, maar niet alles. Vaak werkt de plantser met een synopsis en gaat vandaaruit aan de slag met zijn verhaal.

Als plantser heb je de voor- en nadelen van zowel de plotter als de pantser, maar dan in mindere mate.

Ik denk dat iedere schrijver een plantser is. Je bent allemaal in meer of mindere mate een plotter en een pantser, de een heeft meer de kenmerken van een plotter, de ander meer van een pantser. Er is geen goed of fout aan.

Meer blogs lezen over schrijftermen:

• DPOV (Deep point of view)
  
• 5WH (Wie - Wat - Wanneer - Waar - Waarom - Hoe)
  

Ideeën?

Is er een term waar jij graag meer uitleg over wil of waarvan je denkt, dat is echt zo’n term die je als schrijver moet kennen?

Geef het door, dan schrijf ik er een blog over!

Termen die binnenkort in elk geval aan bod komen:

• Perspectief
• Perspectiefbreuk
• Show, don't tell
• Pantser
• Proloog
• Epiloog
• Blurb
• Infodump
• Protagonist
• Antagonist
• ...
• ...

Maar dit rijtje kan veel langer …

Vond je dit interessant?

Lees de andere blogs op deze website. Ook komen er steeds nieuwe blogs online met tips over schrijven en uitgeven, over je team en over de schrijftermen.

Als je me volgt op social media ben je als eerste op de hoogte als ik een nieuw blog plaats.